Rechtmatigheidsverantwoording
Inleiding
Het college van burgemeester en wethouders legt in de jaarrekening verantwoording af over de rechtmatigheid van de financiële beheershandelingen. Deze rechtmatigheidsverantwoording gaat onder meer in op lasten en baten die afwijken van de begroting, de naleving van wet- en regelgeving en het misbruik/oneigenlijk gebruik van landelijke en lokale regelingen. De gemeenteraad kan zijn controlerende en kaderstellende rol versterken door over de verantwoording met het college van burgemeester en wethouder het gesprek aan te gaan. De accountant toetst of de jaarrekening getrouw is, waaronder dus ook of de rechtmatigheidsverantwoording in overeenstemming met de realiteit is. Ondanks dat er sprake is van onrechtmatigheden heeft dit geen consequenties voor het oordeel van de accountant wanneer deze correct zijn opgenomen en toegelicht in de jaarrekening. Deze situatie is van toepassing op de jaarrekening 2024.
In de paragraaf bedrijfsvoering is, conform de Kadernota rechtmatigheid van de commissie BBV en op basis van de afspraken met de raad, aanvullende informatie en nadere toelichting opgenomen over de geconstateerde onrechtmatigheden zoals deze worden getoond in de onderstaande rechtmatigheidsverantwoording. Daarbij wordt tevens aandacht besteed aan de begrotingsonrechtmatigheden. In deze paragraaf beschrijft het college eveneens welke acties zijn of worden ondernomen om vermelde afwijkingen in de toekomst te voorkomen.
De commissie BBV heeft onderstaande verplichte modelverantwoording opgesteld. In deze standaardtekst wordt gesproken over afwijkingen. Afwijkingen zijn posten die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen (fouten) en posten waarbij volgens het college onduidelijkheid bestaat over de rechtmatigheid. Belangrijk: deze onduidelijkheden staan niet gelijk aan de onzekerheden in de getrouwheidscontrole van de accountant.
Verantwoordelijkheid college van burgemeester en wethouders
De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties, blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings‐, voorwaarden‐, en misbruik‐ en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings‐, voorwaarden‐, en misbruik‐ en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met door de raad vastgestelde kaders zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet‐ en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad op 21 januari 2025 vastgestelde normenkader van de relevante wet‐ en regelgeving verder toegelicht.
Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording hoeven te worden betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan de reserves en is daarmee vastgesteld op € 1.448.518. De grondslag voor deze verantwoording is de Kadernota Rechtmatigheid 2024 van de Commissie BBV van oktober 2024.
Bevinding
Het college stelt vast dat de omvang van de in deze jaarrekening verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties die niet rechtmatig tot stand zijn gekomen € 5,1 mln. bedraagt. Dit is hoger dan de daarvoor gestelde grens van € 1,4 mln. Van de niet-rechtmatig tot stand gekomen verantwoorde baten en lasten alsmede de balansmutaties is volgens het college een bedrag van € 3,1 mln. acceptabel op basis van de door de gemeenteraad vastgesteld beleid.
De geconstateerde afwijkingen betreffen:
(bedragen x € 1.000) | |
Begrotingscriterium (A) | |
|---|---|
1A. Overschrijding lasten programma's (autorisatieniveau) | 2.576 |
1B. Overschrijding investeringsbudgetten (kredieten) | 491 |
2. Ongeautoriseerde reservemutaties | 0 |
3. Overschrijding van baten en/of onderschrijding van lasten, investeringen en baten die niet tijdig tot een begrotingswijziging hebben geleid of niet tijdig aan de raad zijn gemeld* | 0 |
Totaal begrotingsonrechtmatigheden | 3.067 |
4. Totaal van de begrotingsonrechtmatigheden (van onderdeel 1 en 2) dat past binnen het vooraf vastgestelde beleid en daarmee vooraf als acceptabel is geduid** | 3.067 |
Voorwaardencriterium (B) | |
5a. Subsidievaststellingen | 70 |
Totaal afwijkingen voorwaardencriterium | 1.986 |
M&O (misbruik en oneigenlijk gebruik) criterium | |
6. bevindingen M&O | geen bevindingen |
Totaal onrechtmatigheden (A+B) | 5.053 |
Waarvan acceptabel | 3.067 |
Waarvan niet-acceptabel | 1.986 |
* Het melden, verantwoorden en toelichten in de jaarrekening van deze afwijkingen is als tijdig beoordeeld. Deze afwijkingen worden toegelicht in het Overzicht van baten en lasten en de investeringen.
** In de notitie financieel afwijkingenbeleid 2017 is omschreven welke begrotingsafwijkingen door de raad als 'acceptabel' zijn aangemerkt omdat deze passen binnen het vastgestelde beleid. De acceptabele afwijkingen zijn toegelicht in het Overzicht van baten en lasten en de investeringen.